Thuốc giả đang trở thành vấn nạn nhức nhối tại Việt Nam, khi nhiều nhà thuốc lớn ở Hà Nội bị phát hiện kinh doanh thuốc không rõ nguồn gốc, không có giấy phép lưu hành, thậm chí có mẫu thuốc chỉ đạt 6,3% hàm lượng so với ghi trên bao bì.
Người tiêu dùng như chị Nguyễn Thùy Dương (Hà Đông) – mẹ một bé bị hen suyễn – cảm thấy lo lắng tột độ khi biết những viên thuốc Theophylline mà con mình dùng có thể là giả, gây ảnh hưởng lâu dài đến gan, thận, thần kinh. Tâm trạng bất an này không phải cá biệt, mà là phản ánh chung của nhiều gia đình khi niềm tin vào nhà thuốc truyền thống bị lung lay nghiêm trọng.
Những Vụ Việc Thuốc Giả Đáng Báo Động
Không chỉ riêng nhà thuốc An An, hiệu thuốc Đức Anh ở Đống Đa cũng bị phát hiện kinh doanh 7 mẫu thuốc không rõ nguồn gốc, trong đó có thuốc điều trị tiểu đường, tim mạch, cúm, trào ngược dạ dày không có giấy phép lưu hành. Anh Nguyễn Văn Dũng, người mua thuốc cho mẹ bị tiểu đường, cho biết anh mất ngủ vì lo lắng không biết có thuốc giả trong số thuốc đã mua hay không.
Một vụ án lớn khác được công an Hà Nội triệt phá, thu giữ hơn 100 tấn thuốc tân dược giả và thực phẩm chức năng giả, do một ổ nhóm hoạt động từ năm 2020 đến nay sản xuất và phân phối trên toàn quốc. Các loại thuốc giả phổ biến gồm cefixim, cefuroxime, salbutamol, mebendazole, tetracyclin – đều là những thuốc thiết yếu trong điều trị nhiều bệnh lý nghiêm trọng.
Tác Hại Của Thuốc Giả Đối Với Sức Khỏe Người Tiêu Dùng
Thất Bại Điều Trị Và Mất Thời Gian Vàng
Thuốc giả không chỉ gây thất bại trong điều trị mà còn khiến người bệnh mất đi “thời gian vàng” chữa bệnh, đặc biệt với các bệnh nguy cấp như nhiễm khuẩn, tim mạch, ung thư. Việc dùng thuốc giả đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội sống và phục hồi.
Nguy Cơ Ngộ Độc, Dị Ứng Và Tổn Thương Nội Tạng
Nhiều thuốc giả chứa tạp chất độc hại, gây tổn thương gan, thận, tim mạch hoặc phản ứng phản vệ nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong. Các hợp chất không rõ nguồn gốc trong thuốc giả còn có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính.
Kháng Kháng Sinh Và Cuộc Khủng Hoảng Y Tế Toàn Cầu
Thuốc kháng sinh giả khiến vi khuẩn không bị tiêu diệt hoàn toàn, thúc đẩy khả năng đề kháng, tạo nên cuộc khủng hoảng kháng thuốc trên phạm vi toàn cầu, làm suy yếu hiệu quả điều trị và tăng chi phí y tế.
Nguyên Nhân Thuốc Giả Tràn Lan Và Khó Khăn Trong Kiểm Soát
Theo ông Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, thuốc giả tràn lan do nhiều nguyên nhân: các chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, nhà thuốc buông lỏng kiểm soát đầu vào, mua hàng không hóa đơn chứng từ; người dân mua thuốc theo truyền miệng hoặc qua mạng thay vì đến cơ sở y tế.
Thủ đoạn tinh vi của các đối tượng làm giả thuốc bao gồm giả mạo bao bì, mã QR, trộn thuốc thật với thuốc giả để đánh lừa kiểm tra, quảng cáo thuốc “xách tay” không có hóa đơn chứng từ nhằm tạo niềm tin.
Hệ thống kiểm nghiệm thuốc còn thiếu trang thiết bị hiện đại và nhân lực chuyên môn tại địa phương khiến việc phát hiện thuốc giả gặp nhiều khó khăn.
Giải Pháp Ngăn Chặn Thuốc Giả Và Tăng Cường Niềm Tin Người Dùng
Bộ Y tế đã và đang xây dựng kế hoạch tổng thể chống thuốc giả, bao gồm siết chặt quy định pháp luật, nâng mức xử phạt, kết nối cơ sở dữ liệu thuốc có giấy phép lưu hành, truy xuất nguồn gốc bằng mã QR.
Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất tại nhà thuốc, đặc biệt trên kênh thương mại điện tử, phối hợp liên ngành với Bộ Công Thương, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, lực lượng quản lý thị trường để xử lý thuốc bán online trái phép.
Truyền thông nâng cao nhận thức người dân về việc mua thuốc đúng nơi, đúng nguồn gốc cũng là một trong những giải pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Niềm Tin Và Sức Khỏe Là Vàng
Thuốc giả tràn lan không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là hiểm họa sức khỏe và niềm tin xã hội. Người bệnh đang đứng trước “ngã ba đường” khi vừa cần thuốc để chữa bệnh, vừa lo sợ mua phải thuốc giả – một thực trạng đáng báo động.
Để giữ gìn sức khỏe và niềm tin, người tiêu dùng cần lựa chọn nhà thuốc uy tín, kiểm tra kỹ thông tin sản phẩm, đồng thời ủng hộ các doanh nghiệp chân chính. Cơ quan chức năng cũng cần mạnh tay hơn nữa trong việc xử lý và ngăn chặn thuốc giả từ gốc đến ngọn, để không còn ai phải “ngồi trên đống lửa” như chị Nguyễn Thùy Dương hay anh Nguyễn Văn Dũng.
