Khi nhắc đến Nhật Bản, người ta thường nghĩ ngay đến sushi, sashimi, cá sống, wasabi và nước tương. Nhưng có một sự thật thú vị mà không nhiều người biết: trước thế kỷ 19, người Nhật rất ít khi ăn cá sống! Nghe có vẻ nghịch lý đúng không? Hãy cùng khám phá lý do phía sau điều kỳ lạ này nhé.
Truyền Thống Bảo Quản Cá – Ăn Chín Uống Sôi Mới An Toàn!
Trước thời kỳ hiện đại, thiếu tủ lạnh và công nghệ bảo quản khiến việc ăn cá sống trở nên nguy hiểm. Như bao nền văn minh khác, người Nhật cũng rất sợ ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là từ hải sản tươi sống. Do đó, họ ưu tiên nướng, luộc, hấp hoặc ướp muối, lên men cá để kéo dài thời gian sử dụng.
Thậm chí, trong nhiều thế kỷ, cá sống bị xem là món ăn “không chín chắn”, dễ gây bệnh, và không phù hợp cho những người trưởng thành hay tầng lớp quý tộc.
Sushi Thời Xưa Không Giống Như Sushi Hiện Nay
Nếu bạn nghĩ sushi luôn là cá sống với cơm dấm thì… nhầm to rồi! Sushi ban đầu là món narezushi – cá được lên men với cơm để bảo quản trong nhiều tháng. Khi ăn, người ta thậm chí bỏ phần cơm đi, chỉ ăn cá.
Mãi đến thời kỳ Edo (1603–1868), món sushi mới dần dần thay đổi, khi người ta bắt đầu dùng dấm gạo thay cho quá trình lên men, rút ngắn thời gian chuẩn bị. Tuy vậy, cá vẫn được nấu sơ, ướp muối hoặc ngâm dấm để khử trùng trước khi ăn. Ăn cá sống “hoàn toàn” vẫn chưa phổ biến.
Sashimi Chỉ Dành Cho Giới Siêu Thượng Lưu
Trong các tài liệu cổ, món sashimi – cá sống cắt lát mỏng đã xuất hiện từ thế kỷ 15–16, nhưng chỉ trong các bữa tiệc của giới quý tộc, tướng quân hoặc hoàng gia. Nguyên nhân? Vì nguồn cá cực kỳ tươi và kỹ thuật cắt sashimi siêu tinh tế chỉ có tại những nhà hàng cao cấp, phục vụ giới quyền lực.
Đối với dân thường, sashimi lúc bấy giờ là món ăn “xa xỉ”, thậm chí bị cho là nguy hiểm nếu không được chuẩn bị đúng cách.
Tokyo – Nơi Khởi Nguồn Của Sushi Hiện Đại
Vào đầu thế kỷ 19, một đầu bếp tên Hanaya Yohei ở Edo (nay là Tokyo) đã phát minh ra nigiri sushi – tức sushi với lát cá sống đặt lên cơm dấm. Đây được xem là cách “ăn nhanh” dành cho người lao động đô thị bận rộn. Thành công của Yohei lan nhanh và dần dần làm thay đổi khẩu vị người Nhật.
Tuy nhiên, không phải ai cũng thích ăn sống. Phải mất hàng chục năm, cùng với sự cải thiện vệ sinh thực phẩm và thói quen ăn uống đô thị, món sushi cá sống mới trở nên phổ biến rộng rãi.
Sự Ra Đời Của Tủ Lạnh Và Văn Hóa “Washoku” Hiện Đại
Phải đến thế kỷ 20, khi tủ lạnh, hệ thống phân phối thực phẩm hiện đại và an toàn vệ sinh thực phẩm trở nên phổ biến, người Nhật mới dần chấp nhận ăn cá sống thường xuyên hơn. Đây là cột mốc quan trọng giúp sashimi và sushi lan tỏa khắp Nhật Bản – và sau đó là cả thế giới.
Văn hóa “washoku” – ẩm thực truyền thống Nhật Bản chính thức được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể năm 2013, với điểm nhấn là sự cân bằng, tinh tế và tôn trọng nguyên liệu tươi sống. Từ đó, sashimi – biểu tượng của “ăn tươi, sống sạch” – được tôn vinh khắp nơi.
Cá Sống – Biểu Tượng Mới, Không Phải Truyền Thống Xưa
Giờ đây, sashimi và sushi đã trở thành biểu tượng toàn cầu của ẩm thực Nhật Bản. Nhưng đằng sau sự tinh tế đó là cả một hành trình tiến hóa dài – từ sự thận trọng, ngại ngùng đến đam mê và tự hào.
Và nếu bạn từng nghĩ “người Nhật ăn cá sống từ thời xa xưa”, thì giờ bạn đã biết: họ chỉ bắt đầu thưởng thức cá sống thật sự khi điều kiện vệ sinh và kỹ thuật chế biến cho phép – tức là… sau thế kỷ 19!
Khám Phá Các Nguyên Liệu Cao Cấp Từ Đối Tác Của Chúng Tôi Tại: “2redfood.com” Hoặc inbox trực tiếp Zalo Huỳnh Huy Hoà
© fooddaily.vn Trang Tin Tức về Ẩm Thực & Văn Hóa Xu Hướng Ẩm Thực Mới Nhất.
