Hải Sản Giàu Dinh Dưỡng Nhưng “Ngậm” Vi Nhựa Cách Hạn Chế Vi Nhựa Khi Ăn Hải Sản

Hải sản là nguồn thực phẩm tuyệt vời với nhiều dưỡng chất quan trọng cho sức khỏe, đặc biệt là các loài nhuyễn thể như hàu, sò, ngao, vẹm,… Tuy nhiên, nhóm thực phẩm này cũng là đối tượng chứa nhiều vi nhựa nhất – một mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe con người.

Vì Sao Hải Sản Lại Chứa Nhiều Vi Nhựa?

Theo BS. Lê Nhất Duy (Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – Cơ sở 3), vi nhựa là những mảnh nhựa cực nhỏ (kích thước dưới 5mm), hình thành từ quá trình phân hủy rác thải nhựa trong môi trường biển. Khi sinh vật biển như cá, tôm, sò, ngao… lọc nước hoặc ăn các sinh vật nhỏ hơn, chúng cũng vô tình hấp thụ vi nhựa.

Nhuyễn thể như vẹm, hàu, ngao… là nhóm hấp thụ vi nhựa nhiều nhất do đặc tính sinh học phải lọc lượng lớn nước biển để kiếm thức ăn. Điều này khiến chúng giữ lại cả vi nhựa và dễ bị tích lũy lâu dài trong cơ thể.

Hàm Lượng Vi Nhựa Trong Hải Sản: Những Con Số Báo Động

Các nghiên cứu quốc tế ghi nhận:

• Nhuyễn thể (hàu, vẹm, sò, ngao…): tới 10,5 hạt vi nhựa/gram (MP/g)
• Giáp xác (tôm, cua): khoảng 8,6 MP/g
• Cá biển: khoảng 2,9 MP/g

Mức độ ô nhiễm thay đổi theo khu vực đánh bắt, trong đó các vùng biển châu Á – nơi ô nhiễm nhựa nặng hơn – có tỷ lệ vi nhựa trong hải sản cao hơn rõ rệt.

Vi Nhựa Ảnh Hưởng Đến Sức Khỏe Như Thế Nào?

Dù bằng chứng khoa học vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu, nhiều kết quả sơ bộ đã chỉ ra các nguy cơ sau:

Gây Viêm Và Tổn Thương Tế Bào

Vi nhựa, đặc biệt là nano nhựa, có thể vượt qua hàng rào ruột, đi vào máu, gây ra phản ứng viêm, stress oxy hóa và tổn thương mô ở cấp tế bào.

Nhiễm Hóa Chất Độc Hại

Vi nhựa có thể chứa các phụ gia hóa học như BPA, phthalates hoặc hấp thụ chất độc từ biển như kim loại nặng, thuốc trừ sâu.

Rối Loạn Nội Tiết, Ảnh Hưởng Sinh Sản

Một số hóa chất trong nhựa có khả năng rối loạn hormone, từ đó ảnh hưởng tới hệ sinh sản của con người.

Rối Loạn Miễn Dịch Và Chuyển Hóa

Vi nhựa có thể liên quan đến các vấn đề như suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng hệ thần kinh, tim mạch và rối loạn chuyển hóa.

Theo WHO và FAO, hiện chưa có đủ bằng chứng khẳng định vi nhựa ở liều lượng thông thường là nguy hiểm rõ rệt cho con người, nhưng việc phòng ngừa vẫn là rất cần thiết.

Cách Hạn Chế Vi Nhựa Khi Ăn Hải Sản

Chúng ta không thể loại bỏ hoàn toàn vi nhựa, nhưng có thể áp dụng các biện pháp giảm thiểu hiệu quả sau:

1. Chọn Hải Sản Có Nguồn Gốc Rõ Ràng

Mua hải sản từ vùng biển sạch, trang trại nuôi trồng có kiểm soát. Tránh sử dụng hải sản nhập từ vùng ô nhiễm hoặc không rõ nguồn gốc.

2. Chế Biến Kỹ, Loại Bỏ Nội Tạng

Nội tạng là nơi tích tụ vi nhựa nhiều nhất. Nếu không cần thiết, hãy loại bỏ phần này trong quá trình chế biến.

3. Hạn Chế Ăn Hải Sản Sống Hoặc Tái

Các món như sashimi, hàu sống, ốc tái có nguy cơ giữ nguyên lượng vi nhựa. Ưu tiên nấu chín kỹ để giảm độc tố.

4. Hạn Chế Sử Dụng Nhựa Một Lần

Hành động cá nhân như giảm tiêu thụ nhựa, tái chế đúng cách, không xả rác ra môi trường giúp hạn chế ô nhiễm vi nhựa từ gốc.

Hải sản nhuyễn thể là thực phẩm bổ dưỡng, nhưng cũng là nhóm tiềm ẩn nguy cơ vi nhựa cao nhất. Việc nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi tiêu dùng là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh ô nhiễm nhựa ngày càng trầm trọng. Hãy chủ động lựa chọn nguồn gốc, chế biến kỹ lưỡng và tiêu dùng có trách nhiệm để tận hưởng lợi ích từ hải sản một cách an toàn.