Thế hệ Z (Gen Z), bao gồm những người sinh từ giữa những năm 1990 đến đầu những năm 2010, đang từng bước định hình lại diện mạo của ngành ẩm thực hiện đại. Nếu như trước đây, hương vị là yếu tố then chốt khi lựa chọn món ăn, thì ngày nay, tiêu chí đó đã được mở rộng – với hai yêu cầu song hành: món ăn phải tốt cho sức khỏe và đẹp về mặt thẩm mỹ.
Vậy Gen Z đang tác động như thế nào đến thói quen ăn uống và thị trường F&B? Trào lưu “ăn uống healthy nhưng phải đẹp” đã và đang tạo ra những thay đổi sâu sắc ra sao? Hãy cùng FoodDaily.vn đi sâu phân tích trong bài viết dưới đây.
1. Gen Z: Thế hệ của nhận thức và hành động
Khác với các thế hệ trước, Gen Z lớn lên trong bối cảnh thế giới số, nơi mà thông tin về dinh dưỡng, môi trường và lối sống lành mạnh được tiếp cận dễ dàng chỉ qua một vài cú chạm màn hình. Chính điều này đã hình thành nên một thế hệ có nhận thức cao về sức khỏe, môi trường và trách nhiệm xã hội.
Theo một báo cáo từ Nielsen, có đến 72% Gen Z trên toàn cầu quan tâm đến sức khỏe tổng thể, trong đó 64% Gen Z Việt Nam cho biết họ chọn ăn uống lành mạnh để duy trì thể trạng tốt và kéo dài tuổi thọ. Họ không chỉ đọc bảng thành phần sản phẩm mà còn tìm hiểu sâu về nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất và thậm chí là ảnh hưởng của thực phẩm đó đến môi trường.
Đại dịch COVID-19 càng thúc đẩy sự thay đổi này mạnh mẽ hơn. Một nghiên cứu của Q&Me tại Việt Nam cho thấy, 46% người trẻ thuộc Gen Z đã thay đổi thói quen ăn uống sau đại dịch – trong đó, xu hướng chuyển sang chế độ ăn lành mạnh, tăng cường rau củ quả, giảm đường và dầu mỡ là nổi bật nhất.
2. Ăn bằng mắt trước khi ăn bằng miệng: Thẩm mỹ lên ngôi
Một đặc điểm nổi bật của Gen Z là sống trong thời đại của hình ảnh – nơi Instagram, TikTok, Facebook và Pinterest không chỉ là nơi chia sẻ mà còn là nguồn cảm hứng bất tận về ẩm thực. Họ ăn món gì, đi đâu, chọn món ra sao – tất cả đều có thể trở thành một phần trong “bản sắc cá nhân” được thể hiện trên mạng xã hội.
Chính vì thế, “tính thẩm mỹ” đã trở thành một yếu tố không thể thiếu. Món ăn đẹp không chỉ để ăn mà còn để “sống ảo”. Một tô smoothie bowl được trang trí với các loại hạt, trái cây tươi màu sắc; hay một ly matcha latte với lớp bọt mịn màng và tạo hình bắt mắt – đều có khả năng “viral” nếu được chia sẻ đúng cách.
Các nhà hàng, quán café hiểu rõ điều này, nên đã đầu tư nhiều hơn vào cách trình bày món ăn, ánh sáng tại bàn ăn, thậm chí là thiết kế không gian quán sao cho “Instagrammable” nhất có thể. Đây không chỉ là xu hướng nhất thời mà đã trở thành chuẩn mực mới trong ngành F&B khi tiếp cận Gen Z.
3. Lối sống nhanh, đòi hỏi sự tiện lợi nhưng không thỏa hiệp về chất lượng
Gen Z là thế hệ đa nhiệm – họ học online, làm việc tự do, di chuyển liên tục và luôn bị cuốn vào guồng quay của sự kết nối. Chính vì vậy, họ cần những giải pháp ẩm thực nhanh – gọn – lành mạnh.
Sự bùng nổ của các mô hình GrabFood, ShopeeFood, Baemin, Gojek, kết hợp với sự xuất hiện của hàng loạt thương hiệu F&B mang phong cách hiện đại như healthy meal box, salad bar, nước ép cold-pressed, bánh mì nguyên cám… đang đáp ứng đúng nhu cầu này.
Thay vì những bữa ăn truyền thống cầu kỳ, Gen Z lựa chọn những suất ăn gói gọn, dễ mang đi, tiết kiệm thời gian nhưng vẫn đảm bảo chất lượng dinh dưỡng. Điều quan trọng là sản phẩm đó phải có “story” – ví dụ: “Sử dụng nguyên liệu hữu cơ từ Đà Lạt”, “Không chất bảo quản”, “Đóng gói bằng vật liệu tái chế”…
4. Ăn chay, thực phẩm xanh và tư duy bền vững
Một trong những xu hướng phát triển mạnh trong giới trẻ là chế độ ăn chay linh hoạt (flexitarian) và sự quan tâm đến thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Không chỉ dừng lại ở việc “ăn chay vì sức khỏe”, Gen Z còn chọn thực phẩm thuần chay vì đạo đức (bảo vệ động vật), và vì môi trường (giảm khí thải CO2 từ ngành chăn nuôi).
Những sản phẩm như sữa hạt, burger chay từ đậu nành, xúc xích thuần chay, pho-mát từ hạt điều… đang dần chiếm được lòng tin và vị trí trong bữa ăn hàng ngày của Gen Z. Thậm chí, nhiều bạn trẻ còn trở thành “đại sứ truyền cảm hứng” cho lối sống xanh thông qua mạng xã hội, kêu gọi hạn chế rác thải nhựa, ưu tiên sản phẩm địa phương và nói không với thực phẩm chế biến sẵn.
5. Mạng xã hội – chiến trường F&B thời đại mới
Không thể nói đến Gen Z mà không nhắc đến vai trò của mạng xã hội. TikTok hiện là nền tảng có sức ảnh hưởng mạnh nhất đối với hành vi ăn uống của thế hệ này. Từ những trend ẩm thực như bánh mochi dẻo, cà phê Dalgona, bún ốc chuối đậu phiên bản Hàn Quốc… cho đến các thử thách ăn uống, review món ăn đường phố, TikTok đang “lái” thị hiếu tiêu dùng của Gen Z một cách ngoạn mục.
Nhiều thương hiệu đã tận dụng nền tảng này để tạo ra những chiến dịch marketing độc đáo, thông qua các KOLs, food reviewer, hoặc chính người dùng phổ thông – người có thể tạo nội dung một cách chân thực, ngắn gọn, mang tính giải trí cao. Những món ăn viral trên mạng thường có doanh số tăng vọt chỉ sau vài ngày.
6. Doanh nghiệp F&B cần làm gì để không bị bỏ lại?
Trước sự thay đổi chóng mặt của Gen Z, các doanh nghiệp F&B không thể “đứng yên một chỗ”. Việc thích nghi không chỉ là sống còn, mà còn là cơ hội để mở rộng thị phần, xây dựng thương hiệu bền vững.
Dưới đây là 5 gợi ý chiến lược dành cho doanh nghiệp F&B:
-
Cập nhật menu định kỳ: Đưa vào các món ăn lành mạnh, ít đường, ít dầu mỡ, sử dụng nguyên liệu địa phương và có lợi cho sức khỏe.
-
Đầu tư vào hình ảnh món ăn: Từ khâu trình bày đến ánh sáng, bát đĩa và cách chụp hình – tất cả phải hỗ trợ người dùng “check-in sống ảo”.
-
Tối ưu trải nghiệm online: Từ website, app đặt hàng, đến giao diện mạng xã hội – cần nhanh, mượt, thân thiện với di động và có tính tương tác cao.
-
Truyền thông bằng câu chuyện thật: Gen Z yêu thích những thương hiệu chân thành, có trách nhiệm và mang lại cảm hứng sống tốt hơn.
-
Tạo sân chơi, thử thách: Khuyến khích người dùng tham gia sáng tạo nội dung, review sản phẩm, chia sẻ trải nghiệm ăn uống qua các hashtag, mini game hoặc chiến dịch cộng đồng.
Gen Z – Động lực chuyển mình của ngành ẩm thực
Không thể phủ nhận rằng Gen Z đang dẫn dắt xu hướng ẩm thực hiện đại với tiêu chí kép: khỏe mạnh và đẹp mắt. Họ là thế hệ tiêu dùng mới – nhanh nhạy, thẳng thắn, và biết rõ mình muốn gì.
Ngành F&B nếu muốn phát triển lâu dài không thể bỏ qua tiếng nói của Gen Z. Họ không chỉ là khách hàng hiện tại mà còn là người định hình xu hướng tương lai. Và hơn hết, họ chính là nguồn cảm hứng để ngành ẩm thực trở nên tốt đẹp, nhân văn và sáng tạo hơn bao giờ hết.
Khám Phá Các Nguyên Liệu Cao Cấp Từ Đối Tác Của Chúng Tôi Tại: “2redfood.com”
© fooddaily.vn Trang Tin Tức về Ẩm Thực & Văn Hóa Xu Hướng Ẩm Thực Mới Nhất.