Ketchup Từng Được Bán Như Thuốc Chữa Bệnh? Lịch Sử Kỳ Lạ Của Tương Cà |

Ngày nay, ketchup (tương cà) là món gia vị không thể thiếu cho khoai tây chiên, hamburger, xúc xích… Nhưng bạn có tin được không: vào thế kỷ 19, ketchup từng được quảng bá và bán như… thuốc trị tiêu hóa, tiêu chảy và vàng da? Câu chuyện ly kỳ này sẽ khiến bạn nhìn chai tương cà trong tủ lạnh bằng một ánh mắt rất khác!

Nguồn Gốc Kỳ Lạ Của Ketchup

1. Ketchup Không Xuất Phát Từ Cà Chua!

Từ “ketchup” có nguồn gốc từ tiếng Trung “kê-tsiap” (鮭汁) – loại nước mắm cá lên men ở Phúc Kiến. Người Anh mang khái niệm này về châu Âu vào thế kỷ 17, ban đầu ketchup là:

Sốt nấm
Sốt cá trộn gia vị

Không hề có cà chua trong thành phần ban đầu!

2. Cà Chua Được Thêm Vào Sau

Mãi đến cuối thế kỷ 18 – đầu thế kỷ 19, đầu bếp Mỹ mới bắt đầu cho cà chua vào ketchup, tạo ra phiên bản chúng ta quen thuộc ngày nay. Khi ấy, cà chua còn bị nghi ngờ là độc hại, nên việc làm ketchup cà chua… là chuyện khá liều lĩnh!

Cú Twist Lịch Sử: Ketchup Thành Thuốc!

1. Bác Sĩ John Cook Bennett (Năm 1834)

Dr. John Cook Bennett là người đầu tiên cổ vũ mạnh mẽ việc dùng cà chua như thực phẩm bổ dưỡng và thuốc chữa bệnh. Ông viết hàng loạt bài báo và tài liệu y khoa tuyên bố:

“Cà chua – và đặc biệt là ketchup cà chua – có thể chữa: tiêu chảy, khó tiêu, viêm gan, và thậm chí là vàng da.”

Ông còn sáng chế ra “viên nén ketchup” – viên thuốc chứa chiết xuất cà chua khô, được bán rộng rãi tại các hiệu thuốc.

2. Sản Xuất Và Bán Như Dược Phẩm

Sau khi các bài báo của Dr. Bennett lan rộng, nhiều dược sĩ bắt đầu sản xuất và bán “pills ketchup” như một loại thuốc bổ tiêu hóa. Ketchup được quảng cáo có khả năng kích thích tiêu hóa và chữa nhiều bệnh liên quan đến đường ruột.

Sự Thật Bị Vạch Trần

1. Cơn Sốt Ketchup Bị Lợi Dụng

Nhiều nhà thuốc và doanh nhân trục lợi, bán ra các loại “ketchup chữa bệnh” không có thành phần cà chua thật sự. Một số viên thuốc chỉ là thuốc nhuận tràng hoặc thậm chí không chứa thành phần nào liên quan đến cà chua. Ketchup nhanh chóng trở thành “snake oil” – biệt danh của các loại thuốc lang băm thời đó.

2. Khoa Học Nói Gì?

Đến những năm 1850, các nhà khoa học và bác sĩ đã bác bỏ các tuyên bố chữa bệnh của ketchup. Những nghiên cứu cho thấy ketchup không có khả năng chữa bệnh như quảng cáo. Thành phần chính như giấm và đường có thể gây kích ứng dạ dày nếu dùng quá nhiều.

Sự Ra Đời Của Ketchup Hiện Đại

1. Henry J. Heinz – Ông Tổ Của Ketchup Ngày Nay

Năm 1876, Henry J. Heinz tung ra phiên bản ketchup đóng chai an toàn, sạch sẽ và dễ bảo quản. Bí quyết của ông là:

Thêm giấm và đường để tăng độ chua và bảo quản lâu hơn
Loại bỏ các chất bảo quản độc hại như natri benzoat

Từ đây, ketchup chính thức trở thành loại sốt ăn kèm phổ biến nhất nước Mỹ và dần lan rộng ra toàn thế giới.

2. Ketchup Lan Ra Toàn Thế Giới

Ketchup Heinz chiếm lĩnh thị trường toàn cầu, trở thành biểu tượng ẩm thực phương Tây, xuất hiện trong hàng triệu bữa ăn mỗi ngày. Ở Việt Nam, ketchup được dùng phổ biến trong các món ăn nhanh như hamburger, xúc xích, khoai tây chiên.

Những Sự Thật Kỳ Thú Khác Về Ketchup

Fun Fact	Chi Tiết
Ketchup Từng Là Tên Chung	Không chỉ riêng Heinz – nhiều hãng có phiên bản ketchup của riêng mình.
Ketchup Có Thể Làm Sạch Kim Loại	Do chứa giấm và acid, ketchup có thể đánh bóng đồng, thép…
Ketchup Từng Bị Cấm Trong Trường Học Ở Pháp	Chính phủ Pháp quy định hạn chế ketchup để bảo vệ “ẩm thực truyền thống”!

Từ Thuốc Đến… Topping

Hành trình của ketchup là một câu chuyện kỳ lạ: từ nước mắm Trung Hoa, sang sốt nấm châu Âu, biến thành thuốc chữa bệnh tại Mỹ và cuối cùng là gia vị phổ biến nhất thế giới. Lần tới khi bạn chấm khoai tây chiên với ketchup, hãy nhớ: bạn vừa chấm một “loại thuốc cổ”… ngon lành!